Natalia Gorbaniewska we Wrocławiu

Natalia Gorbaniewska we Wrocławiu / 

Natalia Gorbaniewska (1936, Moskwa - 2013, Paryż) – rosyjska poetka (tomiki: Wiersze, Frankfurt nad Menem 1969; Drewniany anioł, 1982; Zachmurzenie zmienne, 1985; Ostatnie wiersze tamtego wieku, 2001; Herbaciana róża, 2006),  eseistka (Dwunasta w południe. Sprawa demonstracji w dniu 25 sierpnia 1968 roku na placu Czerwonym, Frankfurt nad Menem 1970), tłumaczka, dysydentka. Już od początku lat 60. jej nazwisko było kojarzone z samizdatem i kulturą niezależną. W sierpniu 1968 r. protestowała na placu Czerwonym przeciwko wkroczeniu wojsk Układu Warszawskiego do Czechosłowacji (przez świadków została zapamiętana jako „kobieta z wózkiem” – trzy miesiące wcześniej urodziła syna). Aresztowano ją pod koniec roku 1969. Dyspozycyjni psychiatrzy z Centralnego Instytutu Psychiatrii Sądowej im. W. Serbskiego zdiagnozowali „schizofrenię bezobjawową” i Gorbaniewska ponad dwa lata była przetrzymywana w szpitalu psychiatrycznym. W 1975 r. wyemigrowała do Francji. Współpracowała z pismem Maksimowa „Kontinient”, z Radiem Swoboda, z paryską (wtedy) gazetą „Russkaja myśl”. Mówiła o sobie, iż od wielu już lat jest zakochana w Polsce (znała polski, dużo tłumaczyła – w 2012 r. pojawił się Mój Miłosz) i była to – jak wszystko na to wskazuje - miłość z wzajemnością (w Polsce regularnie ukazują się przekłady jej poezji, w 2005 r. otrzymała obywatelstwo polskie, w 2008 r. została doktorem honoris causa lubelskiego UMCS, była członkiem redakcji miesięcznika „Nowaja Polsza”). 

Z Wrocławiem połączył poetkę Anioł. Była przewodniczącą jury przyznającego Nagrody Angelusa. Obecnie jej imię nosi nagroda publiczności (czytelników) przyznawana od 2014 roku dla jednego z pisarzy finałowej siódemki Wrocławskiej Literackiej Nagrody Europy Środkowej.

Poznałem ją w grudniu 2010 roku. Wcześniej przetłumaczyłem jej Posłowie do polskiego wydania Dwunastej w południe. Zamieszczę je w następnym poście.