Brudnopis postmodernisty - PODRĘCZNIK. Część 3

Selfie. 2022 

PODRĘCZNIK 3. WSTĘP

Prequel 

Strona tytułowa. Spis treści

Wstęp

Rozdział I. Modernizm. Srebrny Wiek (1892-1917) 

Rozdział II. Modernizm. Lata 20. (1917-1932)

Rozdział III. Żelazny Wiek. Socrealizm, sowietyzm, stalinizm (1932-1953)

Rozdział IV. Brązowy Wiek. Od „odwilży" do głasnosti (1953-1991)

Rozdział V. Plastikowy Wiek. Postkonceptualizm, postnowoczesność (1991-2012)

Rozdział VI. Ołowiany Wiek. Putinizm, neostalinizm (2012-∞)

Zakończenie

Bibliografia

WSTĘP

Zaproponowany przeze mnie tytuł podręcznika nawiązuje do antologii wydanej przez „Ossolineum” na początku lat 70 ubiegłego wieku[1]. 

Wciąż są podejmowane próby periodyzacji – szeroko rozumianej – dwudziestowiecznej kultury / literatury rosyjskiej (lata 1890.- 2020.).   

Maria Czerniak pisze o trzech przełomowych epokach: Srebrny Wiek (przejście od tradycji Złotego Wieku do estetyki moderny), lata 1920. (przejście od wielokulturowego Srebrnego Wieku do monokulturowego socrealizmu), lata 1980.-1990. (przejście od kultury sowieckiej do kultury postsowieckiej).

Jelena Skarłygina mówi o trzech kulturach (literaturach): sowieckiej, rosyjskiej opozycyjnej (okresu sowieckiego) i rosyjskiej emigracyjnej.

Podobno pojęcie Srebrny Wiek zawdzięczamy Władimirowi Sołowjowowi, który w 1897 roku w artykule Импрессионизм мысли napisał między innymi: „Не только эти случайные погрешности, но и более существенные недостатки в стихотворениях К. К. Случевского не мешают ему обладать редким уже ныне достоинством настоящего поэта и быть одним из немногим еще остающихся достойных представителей ‘серебряного века’ русской лирики”[2].

Podobno pojęcie Srebrny Wiek zawdzięczamy Nikołajowi Ocupowi, który w 1933 roku w emigracyjnym piśmie „Числа” opublikował artykuł Серебряный век русской поэзии.

Kiedy nastąpił koniec Srebrnego Wieku? Zdaniem Wasilija Mołodiakowa, w latach 1921-1922 (śmierć Błoka, rozstrzelanie Gumilowa, masowa emigracja, banicja intelektualistów).

Boris Grojs posługuje się pojęciem sowietyzmu / советизм (poprzez analogię do modernizmu i innych izmów)[3].

Sława Lon zaproponował nazwać lata 1953-1989 Brązowym Wiekiem w dziejach literatury rosyjskiej. Ukoronowaniem jego wieloletnich badań była antologia Бронзовый век русской поэзии (2013). 

---

[1] Antologia nowoczesnej poezji rosyjskiej. 1880-1967, t. I-II, oprac. W. Dąbrowski, A. Mandalian, W. Woroszylski, Zakład Narodowy imienia Ossolińskich, Wrocław – Warszawa – Kraków – Gdańsk 1971.

[2] В. Соловьев, Импрессионизм мысли, http://www.odinblago.ru/soloviev_9/5. Dostęp: 12.03.2021.

[3] Б. Гройс, Полуторный стиль: соцреализм между модернизмом и постмодернизмом [в кн.:] Соцреалистический канон, под общей ред. Х. Гюнтера и Е. Добренко, Санкт-Петербург 2000.